Afazja (zaburzenie mowy): czym jest oraz jakie są jej objawy

Co warto wiedzieć o afazji?

U osób z afazją stwierdza się brak umiejętności mówienia.

Nie dotyczy to jednak pacjentów z wadami wrodzonymi.

O afazji mówi się w przypadku nagłej utraty zdolności mowy. Jeśli pojawią się problemy z pisaniem i czytaniem, to także nazywa się to afazją.

Wynika to z uszkodzeń, do których doszło w mózgu. U każdej osoby mogą wystąpić nieco inne objawy.

Najczęściej na afazję składa się grupa rozmaitych symptomów.

Pojawia się wobec tego pytanie, co przyczynia się do takich patologicznych zmian.

Jak obecnie medycyna radzi sobie z leczeniem afazji? Może ona wystąpić zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych.

Czym jest afazja i jakie są jej przyczyny?

Afazję obserwuje się u osób, u których doszło do częściowego lub całkowitego uszkodzenia mózgu. Wykonywania codziennych czynności staje się mocno utrudnione lub wręcz niemożliwe.

Dochodzi najczęściej to zaburzenia mechanizmów odpowiedzialnych za mowę.

Za nieprawidłową pracę układu nerwowego może odpowiadać wiele czynników. Kluczowe staje się znalezienie źródła problemu i wyeliminowanie go.

Oczywiście nie zawsze jest to możliwe i czasem pozostaje jedynie wdrożenie leczenia objawowego, dążenie do zahamowania dalszego postępu afazji.

Warto od razu zaznaczyć, że u niektórych osób zaburzenia mowy cofają się samoczynnie.

Jeśli przykładowo uda się zmniejszyć obrzęk powodujący ucisk na płat czołowy, to powraca zdolność wysławiania się.

Do uszkodzenia struktur mózgu przyczyniają się także jego urazy.

Mogą one dotyczyć przykładowo wypadku.

Udary mózgu również powodują afazję.

Ma to miejsce w wyniku niedotlenienia, zahamowania przepływu krwi. Jeśli dojdzie do wylewu, to również może skończyć się zaburzeniami mowy. Uderzenie w głowę powodujące uraz czaszki to kolejna przyczyna.

Nierzadko za uszkodzenie struktur mózgu odpowiadają choroby nowotworowe i ropnie.

W początkowym stadium zwykle nie występują objawy, ale z czasem nowotwór może się rozrosnąć do tego stopnia, że zacznie uciskać na struktury mózgu.

Afazji bardzo często towarzyszy szereg dodatkowych objawów w postaci zaburzeń pamięci i świadomości.

Pacjent zaczyna mieć coraz większe trudności z precyzyjnością ruchów.

Pojawiają się także zaburzenia percepcji, orientacji przestrzennej, czucia.

Czytanie i pisanie staje się ogromnym wyzwaniem. Mogą wystąpić również niedowłady w wyniku uszkodzenia struktur mózgowych.

Wyróżnia się wiele rodzajów afazji:

• czuciowa,
• motoryczna,
• klasyczna,
• semantyczna,
• amnestyczna,
• globalna,
• transkorowa,
• mieszana,
• ruchowa,
• płynna i
• niepłynna.

Niepokojące powinno być wystąpienie niedowładu prawej strony ciała, robienie błędów w pisaniu i czytaniu. Jeśli ktoś ma problem rozumieniem słuchowym, nazywaniem obiektów, mową spontaniczną, zdolnością czytania i pisania, to trzeba zgłosić się z tym do lekarza.

Oczywiście w przypadku osób w podeszłym wieku tego typu objawy mogą być efektem choroby Alzheimera lub innych schorzeń otępiennych.

Diagnostyka i terapia, czyli na czym polega leczenie afazji?

Jeśli ktoś zauważył siebie niepokojące objawy, to powinien niezwłocznie wybrać się do lekarza pierwszego kontaktu w celu przeprowadzenia dokładnego wywiadu, wykonania odpowiednich badań.

W razie potrzeby pacjent zostanie skierowany do specjalisty w celu pogłębienia diagnostyki. Trzeba znaleźć źródło problemu, określić typ afazji.

Jest to możliwe dzięki obserwacji powstałych zaburzeń. Lekarz zlokalizuje również miejsce uszkodzenia i poziom zaawansowania powstałych zmian.

Diagnoza neuropsychologiczna jest niezbędna do tego, aby móc wybrać odpowiednią metodę leczenia.

Do jej postawienia niezbędne staje się ocenianie zdolności pacjenta do rozumienia i ekspresji.

Sprawdzane są także gnozja, praksja, orientacja przestrzenna, rozpoznawanie znaków, grafia, pamięć, kalkulia.

Afazja może wystąpić także u dzieci. Charakterystycznymi objawami są przede wszystkim brak rozwoju mowy i rozumienia znaczenia słów.

Dziecko ma problemy z naśladownictwem, zniekształca słowa. Można zaobserwować ubogie słownictwo, dzielenie słów na sylaby.

Kluczową kwestią w przypadku afazji jest jak najszybsza interwencja.

Nie można zwlekać z wdrożeniem terapii, która ma zahamować postęp zaburzeń. Pacjent musi zostać podany rehabilitacji, aby uszkodzenia mózgu nie stały się bardziej rozległe.

Oczywiście nie można tego zrobić przy ostrych objawach. Należy w pierwszej kolejności je złagodzić. Duże znaczenie na stopień uszkodzenia mózgu.

Jeśli jest ono lekkie, to na efekty terapii logopedycznej nie trzeba długo czekać.

Polega ona przede wszystkim na wykonywaniu ćwiczeń zaburzonych funkcji.

Ma to na celu przyspieszenie powrotu do zdrowia i odzyskanie utraconych czynności.

Z czasem wystarczy poprawić sposób wymowy, innym razem pacjent musi nauczyć się słów i ich sensu od samego początku.

W leczeniu zaburzeń afatycznych dąży się do pobudzenia obszarów mózgu, które do tej pory nie były angażowane. Dąży się do przywrócenia utraconych umiejętności.

Ćwiczenia mogą dotyczyć układania słów z liter i sylab, poszukiwania różnic i cech wspólnych, dobierania nazw do obrazków, sprawdzania rymów słowach itd.

Do każdego przypadku należy oczywiście podejść indywidualnie.

Dyzartria a afazja

Dyzartria jest zaburzeniem czynności mówienia w aspekcie ruchowym, realizacyjnym. Natomiast istotą afazji są dysfunkcje językowe (np. trudności w wymawianiu nazw, trudności w zachowaniu ich prawidłowego wzorca brzmieniowego, rozumienia treści wypowiedzi itp.).

Afazja po COVID-19

Mówi się, że około 50 do 70 proc. osób zainfekowanych COVID-19 może doświadczać pewnych zaburzeń neurologicznych. Jako najczęstsze wymienia się afazję, czyli zaburzenia mowy.

Czy afazja może się cofnąć

Przy lżejszych przypadkach afazja może się cofnąć w czasie 1-3 miesięcy. Natomiast jeśli mówimy o ciężkich udarach, to często potrzebna jest pomoc logopedy i zabiera to więcej czasu (nawet 2-3 lata).