Witamina D3 – działanie, zdrowe kości, skutki uboczne

Witamina D3 – rola w organizmie

Zachowanie dobrostanu organizmu wymaga odpowiedniej podaży witamin i minerałów.

Wśród tego rodzaju dobroczynnych związków wymienia się między innymi witaminę D3, która może być produkowana endogenne z cholesterolu lub przyjmowana w formie suplementów diety.

Co cechuje witaminę D3?

Witamina D3, czyli cholekalcyferol jest związkiem organicznym, który występuje naturalnie w organizmach zwierzęcych.

Witamina ta ogranicza ryzyko związane z wystąpieniem krzywicy i osteoporozy oraz może być stosowana wspomagająco w leczeniu wielu chorób.

Należy pamiętać o tym, że witaminy z grupy D rozpuszczają się w tłuszczach oraz nie rozpuszczają się w wodzie. Co ważne, cholekalcyferol to związek, który odporny jest na działanie wysokich temperatur i może być przechowywany przez bardzo długi czas.

Co ciekawe, związek ten zaliczany jest do witamin, ale w przypadku organizmu człowieka pełni rolę prohormonu.

Może być wytwarzany z cholesterolu, a przekształcenia w tym wypadku zachodzą pod wpływem promieni słonecznych.

Nazwa i dobowe zapotrzebowanie	Za co odpowiada, rola w organizmie człowieka	Źródła w pożywieniu	Skutki niedoboru	Dodatkowe informacje, uwagi
Witamina D (D2 – ergokalcyferol, D3 – cholekalcyferol) 0,01–0,02 mg	Warunkuje prawidłowy wzrost i mineralizację kości, zębów. Reguluje odkładanie się wapnia i fosforu w kościach. Jest to związek wyjściowy w syntezie kalcytriolu – hormon wzmagający wchłanianie jonów: wapnia, fosforu i potasu w jelicie.	pełne mleko, masło, margaryna, żółtko jaj, oleje roślinne, tłuszcze zwierzęce (np. tran), drożdże, wątroba, grzyby	Krzywica u dzieci. Osteomalacja u dorosłych. Wypadanie zębów, osłabienie mięśni, powiększenie stawów kolanowych, kostek i dłoni,	Powstaje w skórze z pochodnej cholesterolu, która pod wpływem promieni UV przekształca się w prowitaminę, a następnie w witaminę.

Jaką rolę w organizmie pełni witamina D3?

Cholekalcyferol to związek, który pełni bardzo różnorodne funkcje. Witamina ta zapewnia odpowiednią mineralizację kości oraz wpływa na dobrostan układu kostnego.

Poza tym, odpowiada za gospodarkę wapniowo-fosforanową oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia.

Warto dodać, że odpowiedni poziom witaminy D3 pozwala zachować szczupłą sylwetkę oraz ogranicza ryzyko związane z rozwojem zmian o charakterze nowotworowym.

W jaki sposób witamina D3 wpływa na poszczególne układy?

Cholekalcyferol wpływa na metabolizm kości.

Odpowiedni poziom witaminy w organizmie jest szczególnie ważny w okresie dojrzewania, ponieważ niedobory witaminy mogą prowadzić do zaburzenia prawidłowego rozwoju kości i zębów.

W konsekwencji może pojawiać się krzywica, próchnica, zaburzenia mineralizacji kości oraz zmniejszenie masy kostnej.

Odpowiedni poziom witaminy D3 jest również konieczny dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Niedobory witaminy D3 mogą prowadzić do zaburzenia snu oraz występowania zaburzeń autystycznych.

Ograniczenie produkcji i podaży witaminy D3 może wpływać na układ mięśniowy i wywoływać mialgię.

Poza tym, spadek poziomu witaminy D3 może upośledzać działanie układu odpornościowego. Organizm staje się wówczas podatny na infekcje bakteryjne i wirusowe.

Warto dodać, że witamina D3 ma wpływ na zdolności regeneracyjne wątroby i może być stosowana w profilaktyce przeciwnowotworowej.

W jaki sposób odbywa się synteza skórna witaminy D3?

W organizmie człowieka dochodzi do syntezy witaminy D3, która jest wytwarzana z 7-dehydrocholesterolu.

Zmiany te zachodzą pod wpływem promieniowania UVB.

Co ciekawe, w ten sposób powstaje około 80% witaminy zawartej w organizmie, a intensywność procesu zależy od pory roku oraz poziomu nasłonecznienia.

W okresie jesiennym i zimowym synteza skórna jest znacznie ograniczona i wymagana jest dodatkowa suplementacja.

Dobowe zapotrzebowanie osoby dorosłej na witaminę D3 wynosi od 2000 do 4000 IU.

Ilość ta może być syntetyzowana w efekcie kilkunastominutowej ekspozycji na promieniowanie słoneczne.

Co ważne, w efekcie długotrwałego przebywania na słońcu dochodzi do rozpadu witaminy D3, a w efekcie tego procesu powstają nieaktywne związki, w tym tachysterol, suprasterol oraz lumisterol.

Jakie są źródła pokarmowe witaminy D3?

Poziom witaminy D3 może być regulowany za pomocą odpowiedniej diety.

W przypadku jej niedoborów warto sięgać po produkty, które mogą zaspokoić nawet 20% dziennego zapotrzebowania organizmu na witaminę D3.

Związek ten występuje między innymi w tłustych rybach morskich, jajach, wątróbce, olejach rybnych, mięsie drobionym i czerwonym.

Czy warto kontrolować poziom witaminy D3 w organizmie?

Poziom witaminy w organizmie można określić poprzez odpowiednie badanie krwi.

Nie jest ono jednak zalecane w przypadku osób, u których nie występują objawy mogące świadczyć o niedoborach witaminy.

Wskazana jest z kolei dodatkowa podaż witaminy D3 w okresie od września do kwietnia.

W tym wypadku warto sięgać po dobrej jakości suplementy diety. Wykonanie oznaczenia poziomu witaminy D3 jest zalecane u osób z tak zwanej grupy ryzyka.

Należą do niej pacjenci cierpiący na krzywicę, bóle mięśniowo-szkieletowe, osteoporozę, niedoczynność przytarczyc czy zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej.

Poza tym, badanie to powinno być przeprowadzone u osób stosujących leczenie przeciwpadaczkowe, przeciwretrowirusowe lub glikokortykosteroidoterapię.

Spadek poziomu witaminy D3 może również występować na skutek stosowania diety eliminacyjnej, niewydolności nerek i wątroby, zespołu upośledzonego trawienia i wchłaniania, otyłości czy współistnienia chorób sercowo-naczyniowych czy nowotworowych.

W przypadku niedoborów mogą występować bóle kostno-mięśniowe, choroby przyzębia, biegunki, problemy ze snem oraz zaburzenia widzenia.

Zwykle dochodzi również do utraty apetytu oraz pojawienia się pieczenia w jamie ustnej. Warto pamiętać o tym, że nadmiar witaminy D3 również może być szkodliwy.

Dochodzić może wówczas do zaburzenia pracy serca i nerek oraz kamicy pęcherzyka żółciowego. Poza tym, występują nudności oraz osłabienie.

Należy dodać, że tego rodzaju sytuacje są skrajne i wynikają z bardzo dużej podaży witaminy D3.

Pacjenci pragnący rozpocząć suplementację powinni pamiętać o tym, że wybrane produkty nie powinny być stosowane w przypadku niewydolności nerek czy zaburzeniach aktywności hydroksylazy cholekalcyferolu w wątrobie i nerkach.