Witamina B5 (kwas pantotenowy) – właściwości, objawy niedoboru

Czym jest witamina B5 i jakie wykazuje właściwości?

Witamina B5 jest nazywana też kwasem pantotenowym. Jest to witamina bardzo potrzebna do prawidłowego funkcjonowania organizmu – wręcz niezbędna.

Dzięki niej organizm może przekształcić spożywany pokarm w energię, a bez tego procesu nie mógłby funkcjonować.

Nazwa i dobowe zapotrzebowanie	Za co odpowiada, rola w organizmie człowieka	Źródła w pożywieniu	Skutki niedoboru	Dodatkowe informacje, uwagi
Witamina B5 (kwas pantotenowy) 3–10 mg	Bierze udział w syntezie kortykosteroidów. Utrzymuje w prawidłowym stanie tkankę nerwową i skórę. Składnik koenzymu A, biorącego udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów i białek oraz w przenoszeniu energii. Zapobiega przedwczesnemu starzeniu się i powstawaniu zmarszczek. Łagodzi stany zapalne. Poprawia wzrost i pigmentację włosów.	mleko, żółtko jaj, wątroba, drożdże, mięso, orzeszki ziemne, pełne ziarna zbóż, rośliny strączkowe (np. soja), mleczko pszczele, brokuły, pomidory	Zahamowanie wzrostu, zaburzenia czucia, przedwczesne siwienie, uszkodzenie nadnerczy, pieczenie stóp, sztywność stawów, ogólne zmęczenie, zaburzenia snu, trudności z nauką	Jest syntezowana przez mikroorganizmy żwacza przeżuwaczy. Jej niedobór występuje bardzo rzadko, głównie u osób odżywiających się zazwyczaj potrawami gotowanymi, pełnymi cukru i mocno przetworzonymi.

Witamina B5 – rola w organizmie

Kwas pantotenowy to jedna z witamin z grupy B, która jest rozpuszczalna w wodzie. Witaminę odkrył R.J. Williams w 1933 roku.

Warto zaznaczyć, że witamina B5 jest obecna niemalże w każdym pożywieniu, dlatego też bardzo rzadko występują jej niedobory.

Ponadto witaminę B5 organizm sam może syntetyzować dzięki mikroflorze jelitowej. Witamina B5 występuje w produktach roślinnych i zwierzęcych. Posiada ona także właściwości przeciwutleniające. Jest ona czynnikiem wzrostu i bierze czynny udział w procesach metabolizmu białek, węglowodanów oraz kwasów tłuszczowych.

Ponadto witamina B5 jest jednym ze składników koenzymu A oraz kompleksu witamin B2. Kwas pantotenowy to bardzo ważna witamina, która pełni określone funkcje w ludzkim organizmie. Należą do nich:

• wytwarzanie hormonów płciowych,
• glukoneogeneza,
• syntetyzowanie cholesterolu,
• udział w tworzeniu czerwonych krwinek.

Witamina B5 bierze udział w rozkładaniu tłuszczów, białek oraz węglowodanów. Organizm dzięki temu procesowi może korzystać z nich i odbudowywać swoje tkanki i narządy.

Dzięki witaminie B5 organizm może korzystać z energii na dowolne potrzeby. Ponadto witamina B5 pozytywnie wpływa na wygląd skóry, paznokci i włosów.

Oprócz tego jej odpowiedni poziom pozwala funkcjonować układowi nerwowemu, pokarmowemu i wątrobie w prawidłowy sposób. Właściwości witaminy B5 są tak złożone, że oprócz wymienionych wyżej funkcji, pozwala ona na lepsze radzenie sobie ze stresem oraz pomaga w obniżeniu poziomu złego cholesterolu.

Witamina B5 a skóra

Kwas pantotenowy to świetny środek nawilżający i przeciwzapalny. Stosowany na skórę redukuje wypryski i znacząco przyspiesza gojenie się wszelkich ran.

Właściwości nawilżające witaminy B5 polegają na tym, iż zwiększa ona ilość wody, jaką organizm zatrzymuje przez skórę, dzięki czemu ustabilizowana zostaje funkcja barierowa skóry.

Osoby, które borykają się z problemem suchej i zmęczonej skóry powinny stosować kosmetyki z witaminą B5, gdyż dzięki niej więcej wody zostanie w skórze i nie będzie ona taka wysuszona. Ponadto kosmetyki z kwasem pantotenowym koją i zmiękczają skórę, dzięki czemu wygląda ona na zdrowszą.

Oprócz tego witamina B5 posiada właściwości przeciwzapalne i lecznicze, co sprawdza się świetnie w przypadku blizn i innych chorób skóry, jak trądzik i egzema.

Jakie są źródła witaminy B5?

Witamina B5 jest powszechnie dostępna w pożywieniu. Występuje bowiem zarówno w produktach roślinnych, jak i zwierzęcych.

Bogate w witaminę B5 są: drób i wieprzowina, w tym szczególnie wątroba i nerki.

Także ryby posiadają wysoką dawkę kwasu pantotenowego. Polecane są szczególnie skorupiaki, homary oraz łosoś. Produkty roślinne, które obfitują w witaminę B5 to wszelkiego rodzaju zboża pełnoziarniste. Należy pamiętać o tym, iż mielenie ziaren usuwa około 75% witaminy B5 ze zbóż.

Dlatego też najlepiej jest jeść produkty zbożowe pełnoziarniste. Oprócz wyżej wymienionych, bogatym źródłem witaminy B5 są produkty mleczne, rośliny strączkowe oraz wszelkie warzywa i owoce.

Mimo tego, że witamina B5 jest tak powszechnie dostępna w wielu produktach to niezwykle ważny jest proces przetwarzania żywności, gdyż podczas mrożenia lub mielenia produktów traci się dużą ilość kwasu pantotenowego.

Osoby, które chcą spożywać odpowiednie ilości witaminy B5 powinny raczej konsumować produkty świeże. Przetwarzanie ich usuwa bowiem dużą dawkę tej witaminy. Oprócz mrożenia i mielenia, także gotowanie przyczynia się do utraty witaminy B5.

Jakie są objawy niedoboru witaminy B5?

Jak wspomniano wcześniej, w związku z występowaniem witaminy B5 w wielu produktach, zarówno zwierzęcych, jak i roślinnych, bardzo rzadko dochodzi do jej niedoborów.

Taki niedobór występuje zazwyczaj u osób, które z różnych powodów mają także braki innych składników odżywczych. Jedną z takich sytuacji jest stan skrajnego niedożywienia.

Inną, mutacje genetyczne, które nie pozwalają metabolizować witaminy B5. Objawami niedoboru witaminy B5 są bóle głowy i stan ogólnego zmęczenia.

Osoby, które mają braki kwasu pantotenowego są drażliwe i niespokojne oraz cierpią na bezsenność. Ponadto często zdarzają się zaburzenia w funkcjonowaniu układu pokarmowego, takie jak: wymioty, nudności oraz skurcze żołądka.

Mięśnie również odmawiają posłuszeństwa i występują ich skurcze połączone z pieczeniem i drętwieniem stóp i dłoni. Niedobory witamin powodują przykre dolegliwości.

W przypadku przedawkowania witamin również mogą nastąpić niepożądane reakcje organizmu. Przedawkowanie witaminy B5 jest bardzo trudne, gdyż prawidłowy poziom dla osoby dorosłej to aż 5 mg.

W przypadku przyjęcia dużej dawki suplementu z witaminą B5 mogą pojawić się nieprzyjemnie objawy ze strony układu pokarmowego, jak wymioty i biegunka.

Ponadto zwiększone jest ryzyko wystąpienia krwawień. Suplementacja witaminy B5 musi być zawsze poprzedzona konsultacją lekarską, gdyż nie tylko niedobór, ale także nadmiar tej witaminy może powodować nieprzyjemne w skutkach powikłania.